Ba trụ cột của Web3 và sự đổi mới của Arweave

Web3 như là hình mẫu của thế hệ internet tiếp theo, đang được xây dựng dựa trên ba nền tảng chính là đồng thuận, lưu trữ và tính toán. Cuộc cách mạng phi tập trung do công nghệ blockchain khởi xướng đã được mở rộng thêm dưới khái niệm Web3, nhằm mục đích đạt được sự phi tập trung của toàn bộ internet.

Trong lĩnh vực lưu trữ phi tập trung, việc ứng dụng công nghệ mạng peer-to-peer đã tạo ra một ổ đĩa ảo toàn cầu, không cần tin tưởng và không thể bị giả mạo. Arweave, như một người tiên phong trong lĩnh vực này, cung cấp một giải pháp kinh tế hiệu quả, không chỉ đảm bảo tính vĩnh cửu và không thay đổi của dữ liệu, mà còn có tính năng kháng kiểm duyệt, những đặc điểm này hoàn toàn đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của NFT và ứng dụng phi tập trung.

Theo dự đoán của Công ty Dữ liệu Quốc tế, đến năm 2026, lượng dữ liệu toàn cầu sẽ vượt qua 221,000 exabyte (EB). Để dễ hiểu, 1 EB tương đương với 1,048,576 TB, điều này có nghĩa là đến năm 2026, tổng lượng dữ liệu toàn cầu sẽ đạt 231.7 tỷ TB đáng kinh ngạc. Quy mô dữ liệu khổng lồ như vậy đã làm nổi bật tiềm năng thị trường to lớn của các giao thức lưu trữ phi tập trung như Arweave.

Arweave đang mở rộng sang lĩnh vực tính toán phi tập trung, máy tính AO của nó được thiết kế như một hệ thống tính toán "siêu song song", nhằm kết hợp các mô hình AI quy mô lớn với công nghệ hợp đồng thông minh. Triết lý thiết kế của AO là kết hợp khả năng xử lý nhanh của một số blockchain L1, đồng thời duy trì tính khả thi cần thiết cho các dự án phi tập trung.

Khi thị trường AI toàn cầu dự kiến sẽ tăng trưởng lên khoảng 257,516 tỷ USD vào năm 2032, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm đạt 19%, tầm quan trọng của công nghệ AI phi tập trung ngày càng nổi bật. Nó không chỉ giải quyết các vấn đề về tính minh bạch và quyền kiểm soát trong học máy truyền thống, mà còn thúc đẩy một hệ sinh thái AI công bằng và mở hơn, bảo vệ hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ và dữ liệu cá nhân. Sự đổi mới của Arweave trong lưu trữ và tính toán phi tập trung đã khiến nó trở thành một lực lượng tiên phong trong phong trào Web3, không chỉ đáp ứng nhu cầu quan trọng của thị trường mà còn mở rộng phạm vi ứng dụng tiềm năng của nó.

Arweave: Tái định hình tương lai lưu trữ dữ liệu

Arweave như một giao thức lưu trữ phi tập trung cách mạng, mục tiêu cốt lõi của nó là đạt được lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn thông qua việc thanh toán một lần. Hệ thống này chủ yếu được cấu thành từ hai thành phần chính: blockweave và permaweb.

Blockweave, như là hạ tầng lưu trữ của Arweave, chịu trách nhiệm xử lý các yêu cầu lưu trữ và sao chép dữ liệu. Nó sử dụng một cơ chế đồng thuận được gọi là Chứng minh Truy cập Ngẫu nhiên Đơn giản (SPoRA), đảm bảo rằng các nút mạng phải cung cấp chứng minh truy cập mã hóa đối với dữ liệu đã được tải lên trước đó trước khi chấp nhận dữ liệu mới.

Trên nền blockweave, lớp permaweb mô phỏng cấu trúc của web truyền thống, cung cấp một giao diện có thể đọc được cho con người. Khác với các trang web truyền thống, nội dung trên permaweb một khi đã được tải lên thì không thể thay đổi, đảm bảo tính vĩnh viễn và không thay đổi của các trang web và ứng dụng phi tập trung.

Arweave hỗ trợ chức năng hợp đồng thông minh thông qua nền tảng SmartWeave của mình. Khác với các blockchain truyền thống như Ethereum, SmartWeave chỉ tính toán trạng thái hợp đồng trên thiết bị địa phương yêu cầu thực hiện hợp đồng, thiết kế này làm tăng đáng kể hiệu quả và khả năng mở rộng.

AR là token gốc của mạng Arweave, chủ yếu được sử dụng để thanh toán phí lưu trữ. Phần lớn các khoản phí này được chuyển vào quỹ quyên góp lưu trữ, nhằm mục đích bao phủ chi phí lưu trữ và bảo trì mạng trong dài hạn. Dựa trên dữ liệu lịch sử, tỷ lệ giảm chi phí lưu trữ hàng năm đạt 30,57%, điều này càng hỗ trợ cho tính bền vững lâu dài của giao thức.

Các thợ đào trong mạng lưới nhận được phần thưởng qua nhiều cách, bao gồm phí giao dịch, phát hành token lạm phát giảm dần, và thanh toán từ quỹ quyên góp.

Mô hình kinh tế token của Arweave bao gồm 55 triệu token AR được phát hành ban đầu, cùng với 11 triệu AR được phát hành theo hình thức lạm phát. Theo thời gian, các đợt phát hành này sẽ dần giảm cho đến khi tổng lượng lưu thông đạt 66 triệu AR. Cần lưu ý rằng, giao thức không áp dụng cơ chế tiêu hủy token, giữ cho lượng cung cố định.

Sự phát triển động của hệ sinh thái Arweave

Vào tháng 12 năm 2023, cộng đồng Arweave đã trải qua một cuộc tranh cãi về khả năng phân nhánh. Người sáng lập Sam đã đề cập trên các mạng xã hội rằng Irys có thể phân nhánh Arweave, gây ra một cuộc thảo luận rộng rãi trong cộng đồng. Nhiều bên tham gia hệ sinh thái đã bày tỏ quan điểm của họ, có người ủng hộ, có người phản đối. Cuối cùng, người sáng lập Irys đã làm rõ sự hiểu lầm này, cho biết hiện tại không có kế hoạch phân nhánh, và Sam cũng hoan nghênh Irys quay lại với cộng đồng Arweave.

Cập nhật mạng Arweave vào tháng 3 năm 2024 đã giới thiệu cơ chế khai thác phối hợp, cho phép nhiều nút làm việc cùng nhau, nâng cao hiệu quả và sức mạnh tính toán tổng thể. Giao thức mới cũng hỗ trợ khai thác theo nhóm, cho phép thợ mỏ chia sẻ tài nguyên. Hơn nữa, bản nâng cấp đã tăng độ khó của giải pháp khối đơn lẻ nhằm thúc đẩy việc tạo ra bản sao dữ liệu đầy đủ, và đã giới thiệu các biện pháp định giá mới. Mặc dù ban đầu có tranh cãi, nhưng những thay đổi này cuối cùng đã được chấp nhận, hiệu suất thị trường của Arweave đã cải thiện nhờ vào hiệu suất và độ ổn định của mạng.

Máy tính AO: Nền tảng tính toán đổi mới của Arweave

Máy tính AO là một đổi mới quan trọng trong hệ sinh thái Arweave, nó kết hợp tính bảo mật của blockchain với hiệu quả và khả năng mở rộng của nền tảng điện toán đám mây. Bằng cách tận dụng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ của Arweave, AO nhằm giải quyết các thách thức về khả năng mở rộng và hiệu quả trong lĩnh vực học máy không tiết lộ (zkML), cung cấp một hệ thống tính toán minh bạch và có thể xác minh.

AO áp dụng công nghệ xử lý song song, có khả năng chạy nhiều chương trình cùng một lúc, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên. Phương pháp này tương tự như xử lý đa nhiệm của máy tính, nhưng quy mô lớn hơn, có thể phân bổ tài nguyên một cách linh hoạt theo nhu cầu, tối ưu hóa hiệu suất hệ thống.

Giao thức dữ liệu mở của AO cung cấp thiết kế linh hoạt và mô-đun, thuận tiện cho việc nâng cấp và thay thế các thành phần hệ thống. Quan niệm thiết kế này cho phép AO nhanh chóng thích ứng với sự phát triển công nghệ và thay đổi nhu cầu thị trường.

Hệ thống AOS, với vai trò là hệ điều hành phi tập trung của AO, cho phép các nhà phát triển chạy các quy trình dòng lệnh tương tự như hợp đồng thông minh. Nó sử dụng ngôn ngữ lập trình Lua, hỗ trợ tạo ra các ứng dụng blockchain tương thích với nhiều máy ảo khác nhau, bao gồm cả máy ảo Ethereum (EVM).

Trong AO, quá trình như một đại lý tự chủ thực hiện trao đổi dữ liệu thường xuyên với Arweave, thiết kế này cung cấp môi trường lý tưởng để phát triển các ứng dụng tập trung vào dữ liệu hiệu quả. Khác với các nền tảng hợp đồng thông minh truyền thống, AO hỗ trợ việc thực hiện hợp đồng tự động, mở đường cho các ứng dụng blockchain thực sự tự chủ.

Vị thế của Arweave trong bối cảnh cạnh tranh

Trong lĩnh vực lưu trữ phi tập trung, đối thủ chính của Arweave là Filecoin. Sự khác biệt cốt lõi giữa hai bên là Arweave tập trung vào lưu trữ dữ liệu lâu dài, trong khi Filecoin nhằm mục đích lật đổ thị trường lưu trữ truyền thống bằng cách cung cấp lưu trữ tạm thời với chi phí thấp. Arweave đang mở ra một thị trường lưu trữ vĩnh viễn mới, trong khi Filecoin cần phải cạnh tranh về giá với các nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây truyền thống.

Về hiệu suất blockchain, Arweave gần đây đã đạt được những tiến bộ đáng kể. Đến cuối tháng 2, khả năng xử lý giao dịch của Arweave đã đạt hơn 600 giao dịch mỗi giây, trở thành một trong những blockchain không cấp phép có thông lượng cao nhất. Xét rằng máy tính AO vẫn đang ở giai đoạn đầu, thành tựu này càng trở nên ấn tượng hơn, với số giao dịch mỗi giây (TPS) đã vượt qua một số nền tảng blockchain nổi tiếng.

Đội ngũ, tài trợ và hệ sinh thái của Arweave

Arweave được thành lập bởi Sam Williams và William Jones trong thời gian theo học Tiến sĩ tại Đại học Kent. Dự án được lấy cảm hứng từ một cuộc đi bộ ở Scotland, kết hợp với những hiểu biết công nghệ của Jones, cuối cùng đã dẫn đến sự ra đời của nền tảng lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn dựa trên blockchain này.

Arweave đã thành công trong việc huy động vốn thông qua nhiều vòng tài trợ, bao gồm vòng trước hạt giống, vòng hạt giống, bán token cộng đồng và vòng gọi vốn riêng. Các tổ chức đầu tư nổi tiếng như Coinbase Ventures và Andreessen Horowitz cũng đã tham gia đầu tư. Dự án áp dụng mô hình quản trị DAO, đảm bảo cơ chế quyết định và bỏ phiếu do cộng đồng dẫn dắt.

Hệ sinh thái của Arweave chiếm vị trí quan trọng trong lĩnh vực web3. Tính đến quý 3 năm 2023, bản đồ hệ sinh thái của Community Labs đã có hơn 130 dự án dựa trên Arweave. Mạng lưới đã xử lý hơn 1 tỷ giao dịch trên chuỗi, cho thấy tỷ lệ áp dụng ngày càng tăng và cơ sở hạ tầng mạnh mẽ.

Triển vọng phát triển của Arweave

Yếu tố tăng giá:

• Việc ra mắt AO đã nâng cao vị thế của Arweave trong lĩnh vực AI.
• AO cung cấp khả năng truy cập và lưu trữ dữ liệu Arweave cho các ứng dụng phi tập trung.
• Kiến trúc siêu song song đã thúc đẩy việc đào tạo và triển khai mô hình AI hiệu quả.
• Cộng đồng mong đợi airdrop cho những người sử dụng sớm Arweave
• AO máy tính đã giải quyết thách thức về khả năng mở rộng và hiệu quả của zkML.
• Khối lượng giao dịch của mạng Arweave đã tăng đáng kể vào năm 2023
• Với sự vận hành toàn diện của AO, dự kiến khối lượng giao dịch Arweave sẽ tiếp tục tăng lên vào năm 2024.

Yếu tố giảm giá:

• Giai đoạn thử nghiệm AO có thể lộ ra các vấn đề kỹ thuật
• Khả năng của AO trong việc mở rộng mô hình AI trên chuỗi hiện vẫn chưa được xác minh đầy đủ.
• Sự tích hợp của token AO mới với token AR hiện tại có thể gặp khó khăn.
• Arweave có thể gặp thách thức về khả năng mở rộng
• Tính toán AO và sự tích hợp của nó với Arweave vẫn đang ở giai đoạn đầu.
• Sự suy đoán về airdrop tiềm năng và việc tiêu hủy token có thể dẫn đến sự biến động giá trị của token AR